Julian Lange – bohater Powstania Wielkopolskiego z Puszczykowa

Maciej Krzyżański*

Julian Lange w mundurze powstania

W tym roku przypada 99 rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Puszczykowo ma w tym powstaniu swojego bohatera, którym powinno się chwalić. Jest nim Julian Bolesław Lange – naczelny komendant Straży Ludowej. Lange urodził się w Chełmnie 9 stycznia 1873 roku. W latach 1890–1900 przebywał w Berlinie, gdzie pracował i uczęszczał do wieczorowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn. Szkołę tę ukończył z tytułem inżyniera mechanika. W czasie wolnym Julian Lange udzielał się w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” w Berlinie, gdzie pełnił funkcję kierownicze, był założycielem i reorganizatorem licznych kół „Sokoła”, które działały pod zaborem pruskim. „Sokół” był organizacją paramilitarną, która skupiała Polaków i przygotowywała ich do przyszłej walki o Polskę pod pozorem ćwiczeń gimnastycznych.

W 1910 roku Julian Lange przeprowadził się do Poznania, gdzie kierował tajnymi drużynami sokolimi, a na co dzień pełnił funkcje kierownicze w Zakładach Hipolita Cegielskiego. W „Sokole” pełnił funkcje naczelnika oraz zastępcy naczelnika II Okręgu w Poznaniu, a w 1912 r. wprowadził tajne zajęcia wojskowe i ćwiczenia polowe dla młodzieży. Lange był współautorem „Podręcznika gimnastyki na przyrządach” oraz autorem licznych publikacji w piśmie „Sokół”. Po przyjeździe do Poznania Julian Lange bardzo szybko związał się z Puszczykowem. W roku 1911 przy ulicy Cienistej w Puszczykowie pod kierownictwem druha Juliana Lange zorganizowano „Popisy w Letnisku”, odbyły się liczne konkurencje m.in. bieg na tysiąc metrów, skok w dal, turniej tenisowy. Podczas I wojny światowej Lange kierował wojskową bazą samochodową i wykorzystywał swoją funkcję do nabywania rosyjskich karabinów i amunicji uzbrajając w ten sposób tajne polskie odziały bojowe w Poznaniu i okolicy.

Julian Lange wstąpił do tajnej Tymczasowej Komendy Straży Obywatelskiej 17 października 1918 r. i został wybrany naczelnym komendantem tej organizacji, a następnie w dniu 27 listopada 1918 r. stał się naczelnym komendantem Straży Ludowej. Odziały Staży Ludowej zabezpieczały Sejm Dzielnicowy, który odbył się w Poznaniu na początku grudnia 1918 roku oraz przyjazd Ignacego Paderewskiego do Poznania 26 grudnia 1918 roku. Władze niemieckie chciały przeszkodzić w przyjeździe Ignacego Paderewskiego, który znajdował się wtedy pod jednym z miast niemieckich, do Poznania. Jednak Polacy chcieli przywitać Paderewskiego w Poznaniu, który został na tę okazję ozdobiony biało-czerwonymi flagami. Przyjazd przyszłego premiera Polski wyglądał następująco: „Wreszcie nadjechał pociąg. Od razu spontanicznie odezwały się niemilknące okrzyki. Niech żyje, niech żyje! W tej samej chwili na dworcu pogasły wszystkie światła. Ale tysiące pochodni polskich rozświetliły i plac przed dworcem i perony. Z wagonu salonowego wysiadł Paderewski z żoną [...] Komendant dworcowy chciał przeszkodzić w wysiadaniu, ale naczelnik Straży Ludowej p. Lange dobył szabli i zakomenderował na swoich ludzi. Wobec tego komendant cofnął się”. Straż Ludowa z Julianem Lange na czele zabezpieczała przejazd Ignacego Paderewskiego do poznańskiego Bazaru oraz jego pobyt w Bazarze. Właśnie pod Bazarem, w okolicy placu Wolności, doszło do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. W chwili wybuchu powstania Straż Ludowa liczyła sobie 5 tysięcy częściowo uzbrojonych członków. Julian Lange 27 grudnia brał udział w pertraktacjach z Niemcami w gmachu Prezydium Policji w Poznaniu, a 28 grudnia w ataku na koszary saperów na Wildzie.

Julian Bolesław Lange został mianowany 9. stycznia 1919 roku naczelnym komendantem Straży Ludowej na Poznańskie i Pomorze. Po zakończeniu działań powstańczych w maju 1919 roku zorganizował Obronę Krajową, która liczyła 120 tysięcy członków, i dowodził nią. Udzielał się w organizacjach kombatanckich. W Puszczykowie zamieszkał w latach międzywojennych, a po klęsce Polski w Wojnie Obronnej w 1939 roku schronił się w Puszczykowie przy ul. Lipowej 13 w willi Leona Drygasa, gdzie mieszkał aż do czasu wygnania rodziny Drygasów do Generalnego Gubernatorstwa w 1940 roku. Ukrywał się pod pseudonimem Leon Bräulich. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w mieszkaniu przy ulicy Poznańskiej 11. Udzielał się w Związku Weteranów Powstań Wielkopolskich, z koła Puszczykowo.

Julian Bolesław Lange zmarł 9. czerwca 1954 r. w Puszczykowie i został pochowany na miejscowym cmentarzu. Rodzina zlikwidowała mieszkanie po nim. Postać Juliana Lange w Puszczykowie była przypominana przez ks. Kazimierza Pielatowskiego i p. Ninę Kubzdelę. Grobem Juliana Lange w PRL-u opiekowali się powstańcy wielkopolscy, a w latach 80. XX w. nagrobek odnowiono z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Puszczykowa i WPN. W Puszczykówku przemianowano ulicę Sporną na ulicę Juliana Langego. W 2010 roku nastąpiło kolejne odnowienie nagrobku Juliana Lange z inicjatywy społecznej i przy pomocy samorządu.

Apeluję do mieszkańców o wywieszenie flag z okazji 99 rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego, która to rocznica przypada na 27 grudnia 2017 roku. Zachęcam również do odwiedzenia grobów powstańców wielkopolskich, która znajdują się na puszczykowskim cmentarzu. Zapraszam do kontaktu osoby zainteresowane tematyką historii Puszczykowa oraz Powstania Wielkopolskiego. Mój numer telefonu to 508467405, a adres poczty elektronicznej to krzyzanskimaciej@gmail.com.

*Maciej Krzyżański - Członek Koła Historycznego

Orzeł powstańczy z Puszczykowa

Maciej Krzyżański*

Powstanie Wielkopolskie rozpoczęło się w Poznaniu 27.12.1918 r. Był to największy zryw niepodległościowy w historii Polski i doprowadził do zdobycia odebranych w zaborach ziem polskich. Jednym z symboli Powstania Wielkopolskiego wykorzystywanym praktycznie wszędzie jest charakterystyczna flaga powstańcza, czyli biały orzeł na czerwonej chorągwi. Mało kto wie, że chorągiew wykonano w mieszkaniu p. Kazimiery Garsteckiej w Puszczykowie w nocy z 27 na 28 grudnia 1918 r. na wieść o wybuchu Powstania w Poznaniu. Orzeł został wyrysowany przez malarza i grafika Bolesława Lewańskiego z Puszczykowa, różni się od polskich orłów, zawiera elementy renesansowe, barokowe, a nawet niemieckie. 

Chorągiew wykonana w mieszkaniu p. Kazimiery Garsteckiej w Puszczykowie w nocy z 27/28 grudnia 1918 r. na wieść o wybuchu powstania w Poznaniu. Orzeł wyrysowany przez artystę malarza Lewańskiego z Puszczykowa.

W czasach przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego, przed I wojną światową, Puszczykowo było największym letniskiem Poznania i dzięki temu liczne organizacje sportowe, skautowskie organizowały na jego terenie zawody. Pozwalały one na ćwiczenie militarnych technik pod przykrywką zawodów sportowych, niektórzy uczestnicy zawodów stali się przyszłymi powstańcami. W 1911 roku w Letnisku Młodzieży Kupieckiej przy ulicy Cienistej zorganizowano gry, w których wzięły udział drużyny wielkopolskiego towarzystwa gimnastycznego „Sokół” oraz inne towarzystwa sportowe. Zawodami kierował naczelnik „Sokoła”, druh Julian Lange z pomocą sędziów. Zawody obejmowały m.in. bieg na tysiąc metrów, bieg na sto metrów, skok w dal, turniej tenisowy, a przede wszystkim umiejętności przydatne podczas oczekiwanego wyzwolenia kraju. Nagrody w poszczególnych konkurencjach ufundowali poznańscy kupcy. Warto przypomnieć, że Julian Lange był jednym z organizatorów i przywódców Powstania Wielkopolskiego, gdyż pełnił funkcję naczelnego komendanta Straży Ludowej. Podobne imprezy sportowe organizowane były aż do wybuchu Powstania Wielkopolskiego, czym walnie przyczyniły się do jego wygrania.

Arkady Fiedler - powstaniec wielkopolski

W dniu wybuchu Powstania Wielkopolskiego, pod wieczór, utworzono oddział powstańczy w Puszczykowie pod dowództwem Józefa Bąka, restauratora z ulicy Sobieskiego. Prawdopodobnie brał on czynny udział w zdobywaniu Poznania i w zdobywaniu terenów powiatu śremskiego. Niestety obecnie nie wiadomo jak wyglądało wyzwolenie Puszczykowa. W owym czasie Puszczykowo było letniskiem, wille w większości były zamieszkiwane w okresie letnim, a zimą stały puste. W Puszczykowie mieszkali też całoroczni mieszkańcy i znajdował się tu posterunek Policji. Najważniejszymi strategicznie miejscami były dworce kolejowe, drogi przelotowe oraz willa Lech w lesie nadwarciańskim, w której w już wyzwolonym Puszczykowie utworzono lecznice dla powstańców.

Przed II wojną światową organizowano regularnie odchody Powstania Wielkopolskiego w Puszczykowie. Franciszek Ratajczak we wspomnieniach pisał o jednych z nich, które odbyły się w 1924 roku w salach Letniska Silva. Z okazji obchodów Powstania miały tam miejsce różne wydarzenia kulturalne: wykład na temat Powstania Wielkopolskiego wygłoszony przez Gustawa Lewandowskiego, przedstawienie amatorskie „Ciepła Wdówka”, inscenizacja przysięgi Tadeusza Kościuszki oraz gry i zabawy taneczne.

Józef Cegłowski  powstaniec z Puszczykowa

W okresie dwudziestolecia międzywojennego na terenie Puszczykowa działały dwa koła ogólnopolskich organizacji zrzeszających uczestników Powstania Wielkopolskiego, czyli „Towarzystwo Powstańców Wielkopolskich” z roku 1918/1919, którego prezesem był Zygmunt Hoffmann oraz „Związek Weteranów Powstań Narodowych R.P. 1914-1919”, którego prezesem był Józef Bąk. W 1938 roku rozpoczęto proces połączenia obu zrzeszeń w „Związek Powstańców Wielkopolskich”. W skład przedwojennych kół powstańczych wchodzili: Franciszek Antkowiak, Franciszek Budzyń, Ignacy Budzyń, Józef Cegłowski, Zygmunt Hoffmann, Józef John, Antoni Kaczmarek, Stanisław Karpiński,Wincenty Kotliński, Stanisław Krysztofiak, Czesław Nowacki, Edmund Różański, Wojciech Stortacz, Jan Taciak, Wincenty Teklik, Bronisław Kuntze, Stefan Ratajczak, Stanisław Ratajczak, Franciszek Wiciak, Józef Bąk, Stanisław Różański, Józef Rajewicz, Roman Buszakowski, Feliks Falkiewicz, Jan Storz, Stanisław Talarczyk, Kazimierz Czyż, Andrzej Tyliński, Michał Bobowski, Franciszek Dominiszczak, Stanisław Nowacki, Edward Lutelman, Kazimierz Ratajczak, Józef Chojnacki. Wymienione wyżej imiona i nazwiska mogą być zniekształcone, gdyż zapisano je ręcznie w aktach. Powstańcami Wielkopolskimi z rejonu Puszczykowa byli również wójt Puszczykowa Czesław Michalski, radni gminni: Erazm Janaszek, Florian Michałowski, Franciszek Burdajewicz (który był również pierwszym wójtem Puszczykowa po II wojnie światowej), sołtys Puszczykowa Antoni Mielcarek oraz urodzeni na terenie Puszczykowa: Stanisław Adamski, Micha Koźlik, Tomasz Kuciak, Stefan Niemir, Antoni Pawliczak, Franciszek Talarczyk, Tadeusz Garstecki, Stanisław Górniaczyk.

W dniu 27 grudnia 2016 roku obchodziliśmy 98. rocznicę Powstania Wielkopolskiego. Już za dwa lata będziemy obchodzić 100. rocznicę tego największego zrywu niepodległościowego w historii Polski! Zachęcam wszystkich mieszkańców Puszczykowa do podzielenia się pamiątkami, dokumentami, zdjęciami, wspomnieniami dotyczącymi powstańców i Powstania Wielkopolskiego. Zachęcam do kontaktu pod adresem poczty elektronicznej: krzyzanskimaciej@gmail.com oraz pod numerem telefonu: 508467405. Chciałbym upamiętnić każdego powstańca wielkopolskiego związanego z Puszczykowem oraz w pełni opisać historię Powstania na terenie Puszczykowa. Jeśli ktoś jest w posiadaniu pamiątek z salki poświęconej powstańcom wielkopolskim, która kiedyś znajdowała się w Szkole Podstawowej nr 2 albo nagrań pogadanek szkolnych Kazimierza Ratajczaka i/lub Adama Tomaszewskiego – bardzo proszę o informację.

Do napisania artykułu skorzystano z następujących źródeł: Archiwum Państwowe w Poznaniu, http://powstancy-wielkopolscy.pl/, archiwum Macieja Krzyżańskiego, http://www.poznan.pl/, Biblioteka Miejska w Puszczykowie, L. Madej „Towarzystwo gimnastyczne „Sokół” w Puszczykowie.

*Maciej Krzyżański – członek Koła Historycznego

Radni chcą marnotrawić fundusze?

Maciej Krzyżański*

W zeszłym roku 2016 miasto Puszczykowo zamówiło nową stronę internetową. Nie była to decyzja, która dziwiła, bo stara strona pochodziła jeszcze z czasów przed Facebookiem (2006 rok). Na zaprojektowanie nowej strony zostało wydane 10 tysięcy złotych. W zamian dostaliśmy estetyczną stronę z wieloma przydatnymi funkcjami np. podziałem na cześć miejską i turystyczną, skrótem do Facebooka, Biuletynu Informacji Publicznej, kontrastem dla niewidomych etc. Jednak części radnym nowa strona się nie spodobała, bo nie była taka sama jak stara. To nie dziwi, bo do nowości trzeba się przyzwyczaić. Nauka obsługi nowej strony zajmuje kilka minut, bo wszystko jest ustawione intuicyjnie. Niestety na naszej miejskiej stronie umieszczane jest bardzo mało informacji. Tak jakby komuś po prostu nie chciało się umieścić gotowych artykułów z Echa Puszczykowa na stronie www.puszczykowo.pl Bardzo to dziwi. Dodatkowo do artykułów nie dodaje się zdjęć, które w sposób naturalny przyciągają czytelników.

Niestety w ostatnim czasie jednak strona się rozsypała.  Burmistrz tłumaczył, że przyczyną były ataki hakerskie i wirusy. Jednak z mojej fachowej wiedzy (zajmuje się stronami na co dziennie) wydaje się, że ktoś po prostu nie umie obsługiwać strony i coś sknocił. Widać, że stronia jest obsługiwana przez osobę, która nie ma zielonego pojęcia o prowadzeniu witryn internetowych. Codziennie widzę postępy w przywracaniu strony do porządku, co cieszy.

http://www.puszczykowo.pl/strefa-miejska

Radnym nie podoba się to, że nie ma filmów na naszej stronie. Tymczasem już w 2014 roku proponowałem założenie kanału miejskiego na YouTubie, gdzie byłyby umieszczane filmy promocyjne, które produkowane są przez miasto. Wtedy filmy takie produkowane były przez Telewizję Wielkopolską. Potem kooperacja została zerwana, a filmy usunięte z archiwum Telewizji Wielkopolskiej. Współpraca wróciła w 2017 roku i nowe filmy można znaleźć na http://wielkopolska.tv/?s=Puszczykowo Ale pewnie są one kompletnie nie znane mieszkańcom, bo pracownicy Urzędu Miasta ich nigdzie nie zamieścili. Inne samorządy mają już kanały na YouTubie przykładem jest powiat poznański   https://www.youtube.com/channel/UCcQcgbg6JjZK3Z4Utj6TV8w

Podsumowując myślę, że warto po prostu przeprowadzić 10 minutową prezentację dla osób, które nie umieją odnaleźć się na nowej stronie. Można nagrać film instruktażowy, tak jak to teraz robią youtuberzy. https://www.youtube.com/watch?v=q1UHgi8cWtQ

Na ostatniej Komisji Budżetu i Rozwoju Miasta radni zdecydowali o zarezerwowaniu 15 tysięcy złotych na nową stronę. Przeciw byłem ja (Maciej Krzyżański) i radny Jan Łagoda. Według mojej opinii zamówienie nowej strony internetowej to zwykłe marnotrawienie środków publicznych. Ale kto bogatemu zabroni. Według mnie lepiej przeznaczyć te fundusze na coś bardziej pożytecznego np. wybudowanie chodnika. 

*Maciej Krzyżański - radny Rady Miasta Puszczykowa

Niektóre pociągi osobowe nie będą zatrzymywać się na stacji Puszczykowo

Maciej Krzyżański*

Od nowego rozkładu jazdy niektóre pociągu osobowe nie będą zatrzymywać się w Puszczykowie. Jest to decyzja kontrowersyjna, gdyż wszystkie pociągi osobowe powinny zatrzymywać się zarówno na stacjach w Puszczykowie i Puszczykówku. Ta decyzja jest podyktowana przez POLREGIO i po ustaleniach z PKP PLK. Mowa jest o małym przepływanie pasażerów z Puszczykowa. Decyzja dotyczy 4 par pociągów jadących do Czempinia, które są dodatkowymi pociągami.Co sądzicie o zmniejszeniu ilości pociągów zatrzymujących się w Puszczykowie? 

*Maciej Krzyżański - mieszkaniec Puszczykowa

Zaproszenie na wystawę fotograficzną

Mamy zaszczyt zaprosić mieszkańców Puszczykowa na wystawę fotograficzną pt.: EMOCJE. Na wystawie zaprezentowane zostaną prace wykonane przez dzieci z Klubu Puszcza w trakcie Warsztatów Fotograficznych w ramach projektu wPUSZCZAmy kulturę do PUSZCZY. Wernisaż wystawy odbędzie się piątek, 10.11.2017 o godzinie 17:00 w holu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Puszczykowie, ul. Wysoka 1. Wystawa czynna: od 10-22.11.2017 od 8:00 do 18:00 Program „wPUSZCZAmy kulturę do PUSZCZY” prowadzony przez Fundację ReStart dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Dostępna.

Chciałabym, by w tym mieście coś się zmieniło...

 Publikujemy list mieszkanki, który przyszedł na adres redakcji Blog dla Puszczykowa

Renata Wierzowiecka*

Od jakiegoś czasu zbiera mi się, by wypisać w kilkunastu akapitach, postaram się nie dłużej, aby nie przynudzać czytelnika, moje spostrzeżenia o Puszczykowie i mieszkaniu w tej pięknie położonej miejscowości. Zapewne w wielu aspektach odkrywcza nie będę, ale i tak napiszę.

Urząd Miasta Fot. Maciej Krzyżański

Jestem mieszkanką nie z dziada pradziada, ale zagościłam tutaj siedem lat temu, wcześniej jeszcze budując obecne miejsce zamieszkania przez ponad cztery lata. Może, więc ten staż bytności tutaj uprawnia mnie do napisania tego, co się pozbierało? Moje własne spostrzeżenia, bo jak mawiają byłam życiowo raz na wozie, a obecnie coż, mam życiowo pod górkę.

Gdy się tu wprowadziłam i zameldowałam z racji tego, że dziecko już chodziło do szkoły w Poznaniu, nie przepisałam córki do tutejszej szkoły. Nie miałam, zatem okazji poznać panujących w miejscowych szkołach warunków uczenia się, panującej w niej atmosfery osobiście. Znam to jedynie z opowieści kilku mam, z którymi miałam kontakt. Pominę, zatem wątek edukacyjny stricte w szkołach podstawowych, niedawno jeszcze gimnazjum czy jedynego liceum. Nie wiem, nie znam to się nie wypowiadam.

Wprowadzając się tutaj poruszałam się samochodem, bo tak się ułożyło, bo mnie wtedy było na to stać. Od prawie pół roku jeżdżę komunikacją miejską, podmiejską i pociągami. I tak zaczęła się gehenna komunikacyjna, piesze wędrówki (oczywiście można powiedzieć, że dla zdrowia jak najlepiej, jednak czasowo to praktycznie jest marnowanie ponad czterech godzin dziennie, by dostać się do miejsca pracy i z niej wrócić, które znajduje się w Poznaniu.

Mieszkam na Górnym Puszczykowie, gdzie obecnie kursuje tylko bezpłatna komunikacja, ale tylko od poniedziałku do piątku. Wyjazd w weekend to piesze wędrówki na przystanek koło ulicy Kościelnej, czyli lekkim marszem 25 minut. Przejście się na pociąg to 45 minut marszu. Pewnie, że są jeszcze rowery, ale nie każdy musi umieć na nich jeździć bardzo dobrze i przyznaję, że jestem raczej marnym rowerzystą. Gdy doda się do tego prędkość, z jaką potrafią kierowcy pędzić nie patrząc czy jedzie ktoś drogą. Masakra…

Chciałam pracować lokalnie, ale.. Tu się zaczynają kolejne schody, jakie panują w Puszczykowie – jesteś z poza układu, to przykro nam. Pracy nie dostaniesz. Urząd obstawiony swoimi, lokalne firmy boją się osoby wykształconej i nawet Społem dało mi w kość, bo nie pasowałam wizualnie ;) podjeżdżając do pracy zbyt drogim samochodem. Nie ważne, że pracowałam dobrze, ale celowe poniżanie pracowników to chyba codzienność. Gdzieś zabrakło zwykłego zrozumienia drugiego człowieka i jego trudnej chwilowo sytuacji.

Kolejna kwestia, którą chciałabym poruszyć, to obieg informacji lub raczej jej śladowe ilości. Jestem osobą posiadającą Internet, bo tu chyba każdy mieć go powinien. Co jednak zauważam? Na portalu społecznościowym jest Blog dla Puszczykowa, ale? Właśnie, jaki jest oddźwięk umieszczanych tam informacji? Szczątkowy, niemalże 1 czy 2 procentowy do polubieni tej strony, którą dzielnie stara się prowadzić Pan Krzyżański. Strona internetowa Urzędu to kolejne źródło wiedzy o tym, co w mieście się dzieje. I pada, gdy ma podać zmiany w kursowaniu autobusów, a te niestety bywają częste, bo wszystko jest uzależnione od rozkładu PKP.

Gazetka Echo Puszczykowa dociera zapewne do wielu mieszkańców. Idea świetna, ale??? Dlaczego właśnie z niej można dowiedzieć się, że już coś się odbyło, że już coś się fajnego zadziało? Kiedyś na to pytanie usłyszałam taką odpowiedź: „Przecież w gablotce przed biblioteką było to zamieszczone”. Pewnie w takim razie powinno się bywać w tymże miejscu raz na tydzień i wypatrywać świeżych ogłoszeń. Czy w dzisiejszych czasach jest tak trudno poszukać jakieś rozwiązanie, by mieszkańcy poczuli się doinformowani przed, a nie po wydarzeniu? Czasami można mieć wrażenie, że takie działania zmierzają do tego, że tylko wybrańcy miasta mogą iść na koncert Małgosi Ostrowskiej, biorą udział w koncercie zorganizowanym w cukierni u Błaszkowiaka.

Dlaczego tym się dopiero teraz zainteresowałam? Bo teraz jestem jednym z wielu mieszkańców, którzy kulturę mogliby obejrzeć w tym pięknym mieście, a kiedyś byłam mieszkańcem, który tutaj tylko przyjeżdżał spać, bo zachciało mi się mieć firmę i budować Poznań, mając własne biuro projektowe. Bo poznałam życie od wielu stron przez głupi życiowy przypadek, a niektórzy żyjąc tylko w jeden sposób nie potrafią dostrzec, że to miasto nie składa się tylko z osób, które snują się po droższym sklepie Arturo, ale w większości z bywalców właśnie sklepu dla mas, Biedronki.

Gdzieś w tym wszystkim jest jakiś układ, który mieszkańcem zainteresuje się tylko wtedy, gdy zacznie zalegać z podatkiem od nieruchomości i zajmie się jemu konto bankowe, choć słyszałam już o skrajniejszych przypadkach, jak wchodzenie na księgę wieczystą. Bo gdzieś tutaj, w tym mieście dziwnym, bo z jednej strony bogatym, a z drugiej strony skrajnie biednym, które zobaczyłam, jako wolontariusz w Szlachetnej Paczce jest człowiek, którego się nie dostrzega. Bo w tym mieście pięknym, z potencjałem turystycznym jest część ludzi, którzy nie chcą go rozwijać, chociażby poprzez lokalne przedsiębiorstwa. Bo tutaj plajtuje się szybciej niż trwało tworzenie biznesplanu. Nie ma fotografa, nie ma ryneczku (może za chwilę będzie, pytanie jak długo i kto dostanie miejsca?) Bo tutaj dobija się zakazem zatrzymywania lokalny sklepik z winami, by zaraz po zamknięciu tego sklepiku zakaz zatrzymywania zlikwidować.

Zamiast wspierać inwencję ludzi tutaj się ją odbiera wysokimi podatkami lub zakazami. Bilbordy, by płacić podatki na wsparcie lokalnych działań są absurdalne, bo z tych pieniędzy nic się nie dzieje. Nieutwardzone drogi straszą dziurami, błotem podeszczowym czy pluchą zimową, a latem tumanem kurzu, który bezwzględnie rozpędzeni kierowcy wzbijają w górę pędząc pod domem z prędkością ponad 50km na godzinę nie szanując tego, że ktoś mógł pranie wywiesić czy kolejny raz umyć okna. Chcemy by to miasto było dla wszystkich przyjazne, a nie potrafimy zacząć od siebie i sąsiadów.

Nie potrafimy uregulować parkowania na wąskich ulicach i po sąsiedzku napuszczamy na siebie nawzajem jad umieszczając zdjęcia „recydywistów”, którzy parkują tak, że utrudniają życie innym, w imię tego, że pod moją posesją wolno mi robić, co się chce. Spytałam o to kiedyś jakiegoś kandydata do rady Miasta, odrzekł mi krótko – tego tematu się tutaj nie rusza, bo? Bo głosy spadną? Bo wszystko się zmienia w świecie, ale nie tu, nie w Puszczykowie, które zostanie na zawsze miastem pięknie położonym, ale kiszącym się w sosie niezgody, zawiści, braku porozumienia, rozmowy, dialogu rzeczowego.PS. Mam nadzieję, że wkrótce się stąd wyniosę. Przyznaję, że miejsce mam piękne do mieszkania, ale do życia, tego codziennego, by poczuć, że wreszcie jest to moje miejsce na ziemi, niestety się nie nadaje. Zdaję sobie sprawę, że po tej wypowiedzi niechęć do mnie wzrośnie, ale ponoć jest to kraj wolny, więc chciałam się tylko wypowiedzieć.” 

*Renata Wierzowiecka - mieszkanka Puszczykowa

Wycieczka do Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie.

Po sierpniowej przerwie ekipa Klubu Puszcza wznowiła działania w ramach projektu wPUSZCZAmy kulturę do PUSZCZY.

Najpierw wybraliśmy się do Muzeum Arkadego Fiedlera. Na zbiórkę umówiliśmy się o 10:00 pod Klubem i kiedy przyszli już wszyscy uczestnicy, wyruszyliśmy na spacer przez las. Muzeum znajduje się całkiem niedaleko, wystarczy 20-30 minutowa przechadzka.

Tuż za progiem domu Arkadego Fiedlera przywitał nas Jego wnuk, pan Marek Fiedler. Oprowadzał nas po Domu – Pracowni i opowiadał o swoim dziadku, jego przygodach, wyprawach, książkach, które napisał.

Później, sami odwiedziliśmy ekspozycję „Tajemniczy świat Indian”, gdzie opiekunowie i rodzice dzielili się z nami spostrzeżeniami i ciekawostkami na temat dawnych kultur oraz… gry w piłkę!! Podobno kauczukowa piłka była bardzo ciężka i ważyła około 4 kilogramów!!!

Po wyjściu z podziemi, zwiedziliśmy wystawę fotograficzną i spacerowaliśmy po Ogrodzie Kultur i Tolerancji, podziwiając repliki znanych posągów. Był tam, między innymi 6,5-metrowej wysokości posąg z Wyspy Wielkanocnej, wielka, tajemnicza głowa olmecka z Meksyku, Kalendarz Majów i olbrzymi Budda.

Zobaczyliśmy także pomnik Siedzącego Byka, wielkiego wodza Indian preryjnych w XIX w. i stół ogrodowy z odciśniętą dłonią pana Bohdana Smolenia.

Kolejną atrakcją była wizyta w Piramidzie, o której opowiadał nam pan Arkady Radosław Fiedler. Wiecie, że ta Piramida jest kopią piramidy Cheopsa, a każda jej ściana ma inną symbolikę? To była bardzo ciekawa opowieść – dziękujemy.

Tuż obok Piramidy stoi statek. Santa Maria. A raczej jej kopia. Takim stateczkiem Krzysztof Kolumb wyruszył na poszukiwanie Indii!! Zwiedziliśmy go dokładnie puszczając wodze fantazji.

Wracaliśmy do Klubu przez las, marząc o dalekich podróżach i krainach całkiem odmiennych od Puszczykowa.

Projekt wPUSZCZAmy Kulturę do PUSZCZY został stworzony przez Fundację ReStart, z inicjatywy kadry Klubu Puszcza w odpowiedzi na potrzeby rodziców dzieci uczęszczających na zajęcia do świetlicy i we współpracy partnerskiej z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Puszczykowie. Program prowadzony przez Fundację ReStart dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Dostępna.

Pozdrawiamy i do zobaczenia!!

Ekipa z Klubu Puszcza

Zielony Targ z Budżetu Obywatelskiego

23. października br. rozstrzygnęliśmy drugą edycję Budżetu Obywatelskiego. W tym roku rywalizacja była bardzo zacięta o czym świadczą wyniki. Zwycięzcą został projekt „Zielony Targ w Puszczykowie”, na który zagłosowało 229 osób. Tylko 12 głosów mniej uzyskał projekt „Bezpieczna droga do szkoły, domu, pracy. Bezpieczni Mieszkańcy – Bezpieczne Puszczykowo. Na trzecim miejscu, ze 103 głosami znalazł się projekt „Modernizacja Rynku w Puszczykowie”. W sumie w głosowaniu wzięło udział 549 osób.

Zielony Targ ma być zlokalizowany przy ulicy Poznańskiej na terenie między Policją, a budynkiem byłej apteki. Targ ma być nie tylko miejscem handlu, ale również miejscem spotkań, gdzie mieszkańcy będą mogli przy okazji robienia zakupów miło spędzić czas. Cała inwestycja składa się z kilku etapów, pierwszy będzie polegał na przygotowaniu terenu tj. usunięciu darni, wyrównaniu terenu i ubiciu podłoża. później zostanie ułożona kostka brukowa pod stoiska. Tak przygotowane miejsce zostanie zaopatrzone w kilka drewnianych stoisk oraz inne elementy małej architektury – ławki i pergole na kwiaty. Oczywiście należy podkreślić, że miejsce to zostanie również wzbogacone o zieleń, która ma nadać klimat i stworzyć następny miły zakątek w naszym mieście.
Wnioskodawca w uzasadnieniu potrzeby realizacji inwestycji, podkreślił zapotrzebowanie na tego typu inwestycję w naszym mieście. Projektując Zielony Targ stworzymy miejsce handlu świeżymi warzywami i owocami jakiego dotąd nie było, ale również przestrzeń, w której będą się odbywały różne tematyczne imprezy i wydarzenia – festyn „Zielonym do góry”, jarmarki świąteczne i inne imprezy.
Przypomnijmy, iż w bieżącym roku zrealizowaliśmy zadanie z pierwszej edycji „Plac zabaw marzeń – miejsce aktywności fizycznej i integracji środowiska lokalnego”, którego realizacja udowodniła, że mieszkańcy mają moc sprawczą. W tym roku zostały zgłoszone trzy zadania inwestycyjne, które przeszły analizę merytoryczną, m.in. co do możliwości ich realizacji w zgodzie z prawem i w ciągu jednego roku budżetowego, zostały poddane pod głosowanie, które trwało 11 dni, od 9 do 23 października 2017 r. Każdy mieszkaniec mający skończone 16 lat mógł zagłosować na jeden projekt. W obu edycjach Budżetu Obywatelskiego mieszkańcy mieli do dyspozycji po 100 tys. złotych.
Zwycięskie zadanie w pełnym zakresie zostanie zrealizowane w nadchodzącym roku.

Wszystko ma swój początek i koniec

Maciej Krzyżański*

Dzisiaj czyli 31 października 2017 roku kończy swoją działalność firma Eko-rondo, która działała na terenie Puszczykowa od 1991 roku. Wszyscy mieszkańcy Puszczykowa chociaż raz w życiu jechali słynnymi autobusami firmy Eko-Rondo, które kursowały między małą pętlą na Dębcu w Poznaniu, a Puszczykowem. Było to znakomite uzupełnienie komunikacji publicznej na terenie Puszczykowa. Ilekroć nawaliły pociągi, albo autobus to zawsze było eko. Jeszcze do 2010 roku Eko-rondo wykonywało przejazdy zamiast dzisiejszego Trans-Lubu i było głównym przewoźnikiem miejskim. Jeszcze nie dawno Eko-Rondo jeździło na Stare Puszczykowo. W zeszłym roku Eko-Rondo przegrało przetarg na wywóz śmieci organizowany przez SELEKT. Był to ostateczny cios w firmę. Ale jak powiedział mi właściciel firmy wszystko ma swój początek i wszystko ma swój koniec.  Po firmie i po linii autobusowej pozostanie wiele wspomnień. Mnie na przykład, kiedy byłem jeszcze w liceum autobus Eko-Rondo podwiózł pod sam dom na ulicy Dworcowej (który nie jest na trasie kursowania autobusu), bo byłem jednym pasażerem. Przejechaliśmy ulicę Jackowskiego i nie musiałem przechodzić dużego odcinka między przystankiem a domem.  Zapraszam do fotorelacji:

Autobus Eko-rondo na małej pętli Fot. Maciej Krzyżański

Dawny bilet Eko-rondo Fot. allegro

Logo Eko-rondo

Eko-rondo Fot. http://www.eko-rondo.pl/

Eko-rondo Fot. http://www.eko-rondo.pl/

*Maciej Krzyżański - mieszkaniec Puszczykowa

Willa Jadwinówka odzyska dawny blask

Maciej Krzyżański*

Puszczykowo do końca XIX wieku było spokojną wsią, gdzie były tylko pola lasy i zabudowania chłopskie. Główną traktem wsi Puszczykowo była ulica Poznańska. Przy tej ulicy kupiec Włodzimierz Adamski, zegarmistrz i złotnik Walerian Szulc, spedytor Jan Murkowski i Teodor Szulc kupili wspólnie od niemieckiego gospodarza Dümke puste pole, które sięgało aż do lasu przy torach kolejowych. Następnie przez pole przeprowadzono drogę, która została obsadzona dwoma szeregami drzew, na przemian klonów i lip, aż do lasu. Drogę nazwano Aleją Cienistą. Wydzielono cztery działki dla nabywców, a przy lesie wyznaczono dwie działki budowlane, które wystawiono na sprzedaż.

Pierwszymi willami, które zostały wybudowane w 1900 roku, były willa Jadwinówka, wzniesiona przez Włodzimierza Adamskiego oraz willa Helena, wzniesiona przez Waleriana Szulca. Stoją one do dzisiaj przy wjeździe na ulicę Cienistą, od strony ulicy Poznańskiej, stanowiąc bramę do tej najstarszej i najpiękniejszej alei w Puszczykowie. Willa Jadwinówka zawdzięczała swoją nazwę Jadwidze Adamskiej, żonie Włodzimierza. Tymczasem willa Helena zawdzięczała nazwę Helenie Szulc, córce Waleriana. Jan Murkowski był spedytorem i zajmował się przeprowadzkami w Poznaniu i przewozami na prowincję. Wybudował on w roku 1901 willę Ludwikę, która stanęła na rogu dzisiejszych ulic Miodowej i Poznańskiej (w miejscu obecnej restauracji Nova). Puszczykowskie wille były letniakami i na okres letni bogaci mieszkańcy Poznania przewozili meble z mieszkań w kamienicy do willi w Puszczykowie. Te pierwsze trzy wille we wsi Puszczykowo zostały wybudowane w konstrukcji z muru pruskiego, czyli konstrukcji z belek drewnianych uzupełnianych cegłą. 

Willa Jadwinówka w około 1910 roku

Willa Helena w Puszczykowie w około 1910 roku

Willa Ludwika w Puszczykowie

Dwie działki przy lesie zostały szybko sprzedane. Jedną z nich kupił poznański restaurator Kazimierz Wendland, który postawił willę Wandę (dzisiejsza Cienista 6), która reprezentowała styl zakopiański. Willa ta w roku 1909 została nabyta przez Towarzystwo Młodzieży Kupieckiej, a w roku 1918 kupił ją poznański kupiec Stefan Kałamajski. Niestety willa ta spłoneła w latach dziewięćdzisiątych XX wieku. W jej miejscu wybudowano nowy budynek. Naprzeciwko willi Wandy (dzisiejsza ulica Cienista 13) powstała w roku 1904 willa żydowskiego kupca Henry'ego Cohna, która po Powstaniu Wielkopolskim została nabyta przez dyrektora Banku Ziemian i zastępcę przewodniczącego poznańskiej Rady Miejskiej Czesława Bugzela. 

Puszczykowo rozwijało się bardzo szybko jako letnisko, jednak nie miało swojego kościoła. Katolicy na msze musieli chodzić do odległego kościoła w Wirach. W okresie zaborów pierwsze msze w Puszczykowie odprawiano właśnie w willi Jadwinówce, która stała się centrum życia polskiego w zdominowanym przez Niemców Puszczykowie. Wraz z odzyskaniem niepodległości Włodzimierz i Jadwiga Adamscy incjowali zbiórki funduszy na budowę kościoła w Puszczykowie. W 1919 roku zawiązane zostało "Stowarzyszenie na rzecz budowy kościoła w Puszczykowie", którego prezesem został Włodzimierz Adamski. Dzięki staraniom Włodzimierza i Jadwigi Adamskich Kościół pw. Matki Boskiej Wniebowziętej został w pełni wykończony do połowy lat trzydziestych XX wieku. Po II wojnie światowej rodzina Adamskich przekazała kościołowi figurkę Matki Boskiej Sykstyńskiej, która stała w ogrodzie przy willi Jadwinówce, a została odlana w Dreźnie jeszcze przed I wojną światową. Zasługi na rzecz budowy kościoła jakie mieli Włodzimierz i Jadwiga Adamscy zostały upamiętnione tabliczką umieszczoną na froncie kościoła. 

Willa Jadwinówka obecne Fot. Maciej Krzyżański

Willa Jadwinówka obecnie. Fot. Maciej Krzyżański

Willa Jadwiówka obecnie Fot. Maciej Krzyżański

Po II wojnie światowej puszczykowskie wille, pensjonaty i restauracje zostały dotknięte kwaterunkiem. Budynki zostały podzielone na małe mieszkanka, gdzie nie było często miejsca dla orginalnych właścieli, którzy w zamian za udostępnianie swoich nieruchomości dostawali czynsz, który nie pozwalał nawet na utrzymanie nieruchomości. Często więc prawowici właściciele nieruchomości przestawali interesować się swoimi budynkami, które popadały w ruinę albo z dużej działki wykrawali mniejsze, które sprzedawano całkiem nowym właścielom, a stare nieruchomości sprzedawano lokatorom z kwaterunku. Niestety próby czasu nie wytrzymała willa Ludwika, która została wyburzona. Willa Helena została rozbudowana i otynkowana, przez co zmieniono kształt bryły budynku i zakryto mur pruski. W orginalnym stanie pozostała jedynie willa Jadwinówka, która przez lata nie była remontowana. W tym roku willa Jadwinówka została nabyta przez nowych właścicieli, którzy już jakiś czas temu zwócili się do mnie o wskazanie starego budynku, który warto byłoby wyremontować. Wskazałem między innymi willę Jadwinówkę, którą zdecydowali się zakupić i przywrócić do oryginalnego stanu. Remont zajmie pewnie kilka lat, ale efektu już nie mogę się doczekać. Bardzo się cieszę, że ta najstarsza willa w Puszczykowie doczekała się tak wspaniałych właścicieli. 

Zachęcam wszystkich mieszkańców posiadających stare zdjęcia, dokumenty o historii Puszczykowa do kontaktu ze mną pod numerem telefonu 508467405 bądź pod adresem poczty elektronicznej krzyzanskimaciej@gmail.com. 

Maciej Krzyżański – członek Koła Historycznego

Pierwszy koncert w hali widowiskowo-sportowej

Maciej Krzyżański*

W miniony piątek odbył się pierwszy koncert na nowej hali widowiskowo-sportowej. Na koncert można było pobrać bezpłatną wejściówkę w budynku Biblioteki Miejskiej Centrum Animacji Kultury na Rynku. Zainteresowanie było tak olbrzymi, że wejściówki rozeszły się w pierwszym dniu dystrybucji.  Nic dziwnego, bona scenie zagrała mieszkanka Puszczykowa Małgorzata Ostrowska wraz z gośćmi Damianem Ukeje i Markiem Piekarczykiem. Sala widowiskowo-sportowa była wypełniona po brzegi. Zapełnione było 300 miejsc na trybunach oraz ustawione na koncert krzesła na płycie hali. Publiczność z początku nieśmiała z czasem podeszła pod scenę. Na końcu koncertu już wszyscy stali i bawili się w rytm muzyki. Akustyka nowej hali jest bardzo dobra, jak na obiekt sportowy. Wszyscy się świetnie bawili. Mam nadzieję, że w przyszłości na hali będą odbywać się często koncerty. Jak wam się podoba nowa hala widowiskowo-sportowa? Zapraszam do fotorelacji: 

* Maciej Krzyżański - mieszkaniec Puszczykowa